Imágenes de páginas
PDF
EPUB

is called away

II

circumdant; et Saguntini murum interiorem ab nondum capta parte urbis ducunt. Utrinque summa vi et muniunt et pugnant; sed interiora tuendo minorem in dies urbem Saguntini faciunt. Simul crescit 12 inopia omnium longa obsidione et minuitur exspectatio externæ opis, quum tam procul Romani, unica spes, circa omnia hostium essent. Paulisper tamen 13 affectos animos recreavit repentina profectio Hannibalis in Oretanos Carpetanosque, qui duo though Hannibal populi, dilectus acerbitate consternati, re- by movements among the Spanish tentis conquisitoribus, metum defectionis tribes. quum præbuissent, oppressi celeritate Hannibalis omiserunt mota arma. Nec Sagunti oppugnatio segnior 12 erat, Maharbale Himilconis filio (eum præfecerat Hannibal) ita impigre rem agente, ut ducem abesse nec cives nec hostes sentirent. Is et prælia aliquot se- 2 cunda fecit et tribus arietibus aliquantum muri discussit, strataque omnia recentibus ruinis advenienti Hannibali ostendit. Itaque ad ipsam arcem extemplo 3 ductus exercitus, atroxque prælium cum multorum utrinque cæde initum et pars arcis capta est.

treats for peace,

report the terms

Tentata deinde per duos est exigua pacis spes, 4 Alconem Saguntinum et Alorcum His- Alco privately panum. Alco insciis Saguntinis, precibus, aliquid moturum ratus, quum ad Hannibalem noctu transisset, postquam nihil lacrimæ move- but is afraid to bant condicionesque tristes ut ab irato of Hannibal; victore ferebantur, transfuga ex oratore factus apud hostem mansit, moriturum affirmans, qui sub condicionibus iis de pace ageret. Postulabatur autem, 5 redderent res Turdetanis, traditoque omni auro atque argento egressi urbe cum singulis vestimentis ibi habi

but Alorcus urges

6 tarent, ubi Pœnus iussisset. Has pacis leges abnuente Alcone accepturos Saguntinos, Alorcus, vinci animos, ubi alia vincantur, affirmans, se pacis eius interpretem fore pollicetur; erat autem tum miles Hannibalis, 7 ceterum publice Saguntinis amicus atque hospes. Tradito palam telo custodibus hostium, transgressus munimenta ad prætorem Saguntinum (et ipse ita iubebat) 8 est deductus. Quo quum extemplo concursus omnis generis hominum esset factus, summota cetera multitudine, senatus Alorco datus est, cuius talis oratio 13 fuit. "Si civis vester Alco, sicut ad pacem petendam ad Hannibalem venit, ita pacis condiciones ab Hannibale ad vos rettulisset, supervacasubmission. neum hoc mihi fuisset iter, quo nec 2 orator Hannibalis nec transfuga ad vos veni; sed quum ille aut vestra aut sua culpa manserit apud hostem (sua, si metum simulavit, vestra, si periculum est apud vos vera referentibus), ego, ne ignoraretis, esse aliquas et salutis et pacis vobis condiciones, pro vetusto hospitio, quod mihi vobiscum est, ad vos veni. • Vestra autem causa me nec ullius alterius loqui, quæ loquor apud vos, vel ea fides sit, quod neque, dum 4 vestris viribus restitistis, neque, dum auxilia ab Romanis sperastis, pacis unquam apud vos mentionem feci. Postquam nec ab Romanis vobis ulla est spes nec vestra vos iam aut arma aut moenia satis defendunt, pacem affero ad vos magis necessariam quam 5 æquam. Cuius ita aliqua spes est, si eam, quemadmodum ut victor fert Hannibal, sic vos ut victi audietis, et non id, quod amittitur, in damno, quum omnia victoris sint, sed, quicquid relinquitur, pro munere 6 habituri estis. Urbem vobis, quam ex magna parte

3

dirutam, captam fere totam habet, adimit, agros relinquit, locum assignaturus, in quo novum oppidum ædificetis. Aurum et argentum omne, publicum privatumque, ad se iubet deferri; corpora vestra, con- 7 iugum ac liberorum vestrorum servat inviolata, si inermes cum binis vestimentis velitis ab Sagunto exire. Hæc victor hostis imperat; hæc, quanquam sunt 8 gravia atque acerba, fortuna vestra vobis suadet. Equidem haud despero, quum omnium potestas ei facta sit, aliquid ex his rebus remissurum; sed vel hæc patienda, censeo potius, quam trucidari corpora vestra, rapi trahique ante ora vestra coniuges ac liberos belli iure sinatis."

Ad hæc audienda quum circumfusa paulatim mul- 14 titudine permixtum senatui esset populi The capture of concilium, repente primores, secessione Saguntum. facta, priusquam responsum daretur, argentum aurumque omne ex publico privatoque in forum collatum in ignem ad id raptim factum coniicientes, eodem plerique semet ipsi præcipitaverunt. Quum ex eo pavor ac 2 trepidatio totam urbem pervasisset, alius insuper tumultus ex arce auditur. Turris diu quassata prociderat, perque ruinam eius cohors Pœnorum impetu facto quum signum imperatori dedisset, nudatam stationibus custodiisque solitis hostium esse urbem, non 3 cunctandum in tali occasione ratus Hannibal, totis viribus aggressus urbem momento cepit, signo dato, ut omnes puberes interficerentur. Quod imperium crudele, ceterum prope necessarium cognitum ipso eventu est; cui enim parci potuit ex iis, qui aut inclusi cum coniugibus ac liberis domos super se ipsos concremaverunt aut armati nullum ante finem pugnæ quam mori

4

15 entes fecerunt? Captum oppidum est cum ingenti præda. Quanquam pleraque ab dominis de industria corrupta erant, et in cædibus vix ullum discrimen ætatis 2 ira fecerat, et captivi militum præda fuerant, tamen et ex pretio rerum venditarum aliquantum pecuniæ redactum esse constat et multam pretiosam supellectilem vestemque missam Carthaginem.

3

date of the events

Octavo mense, quam cœptum oppugnari, captum Discrepant state- Saguntum quidam scripsere; inde Carthaments as to the ginem Novam in hiberna Hannibalem described. concessisse; quinto deinde mense, quam ab Carthagine profectus sit, in Italiam pervenisse. 4 Quæ si ita sunt, fieri non potuit, ut P. Cornelius, Ti. Sempronius consules fuerint, ad quos et principio oppugnationis, legati Saguntini missi sint et qui in suo magistratu cum Hannibale, alter ad Ticinum amnem, ambo aliquanto post ad Trebiam, pugnaverint. Aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni, quo P. Cornelius, Ti. Sempronius consules 6 fuerunt, non coeptum oppugnari est, sed captum. Nam excessisse pugna ad Trebiam in annum Cn. Servilii et C. Flaminii non potest, quia C. Flaminius Arimini consulatum iniit, creatus a Ti. Sempronio consule, qui post pugnam ad Trebiam ad creandos consules Romam quum venisset, comitiis perfectis ad exercitum in hiberna rediit.

5

16

Sub idem fere tempus et legati, qui redierant ab CarIndignation and thagine, Romam rettulerunt, omnia hostilia alarm at Rome. esse, et Sagunti excidium nuntiatum est; 2 tantusque simul mæror patres misericordiaque sociorum peremptorum indigne et pudor non lati auxilii et ira in Carthaginienses metusque de summa rerum cepit,

velut si iam ad portas hostis esset, ut tot uno tempore motibus animi turbati trepidarent magis quam consulerent: nam neque hostem acriorem bellicosioremque 3 secum congressum, nec rem Romanam tam desidem unquam fuisse atque imbellem. Sardos Corsosque et 4 Histros atque Illyrios lacessisse magis quam exercuisse Romana arma, et cum Gallis tumultuatum verius quam belligeratum; Pœnum hostem veteranum, trium 5 et viginti annorum militia durissima inter Hispanas gentes semper victorem, duci acerrimo assuetum, recentem ab excidio opulentissimæ urbis, Hiberum transire; trahere secum tot excitos Hispanorum populos; conciturum avidas semper armorum Gallicas gentes; 6 cum orbe terrarum bellum gerendum in Italia ac pro moenibus Romanis esse.

rations for the

Sex in war.

2

Nominatæ iam antea consulibus provinciæ erant; 17 tum sortiri iussi. Cornelio Hispania, Sem- Levies and prepapronio Africa cum Sicilia evenit. eum annum decretæ legiones et socium, quantum ipsis videretur, et classis, quanta parari posset. Quattuor 3 et viginti peditum Romanorum millia scripta et mille octingenti equites, sociorum quadraginta millia peditum, quattuor millia et quadringenti equites; naves ducentæ viginti quinqueremes, celoces viginti deducti. Latum inde ad populum, vellent iuberent 4 populo Carthaginiensi bellum indici; eiusque belli causa supplicatio per urbem habita atque adorati dii, ut bene ac feliciter eveniret, quod bellum populus Romanus iussisset. Inter consules ita copiæ divisæ: 5 Sempronio datæ legiones duæ (ea quaterna millia erant peditum et treceni equites) et sociorum sedecim millia peditum, equites mille octingenti; naves longæ centum C. L.

« AnteriorContinuar »